Ο όρος καταιγιδα σε μια περιοχη, σημαινει μια ατμοσφαιρικη διαταραχη κατα την οποια θα υπαρξει σε αυτη την περιοχη ηλεκτρικη εκκενωση καποιου τυπου(αστραπης ή κεραυνου) συνοδεια του χαρακτηριστικου κροτου(βροντης).
Απο αυτες τις ηλεκτρικες εκκενωσεις που μπορει να ειναι μεταξυ 2 νεφων ή μεσα στο ιδιο νεφος ή μεταξυ του νεφους και του αερα, η επικινδυνη για τον ανθρωπο ειναι η ηλεκτρικη εκκενωση που γινεται μεταξυ νεφους και εδαφους και λεγεται κεραυνος.
Οι ηλεκτρικες εκκενωσεις που γινονται παγκοσμιως εχει υπολογιστει οτι ειναι περιπου 44 καθε δευτερολεπτο ή 1.4 δισεκατομμυρια ανα ετος ενω οι κεραυνοι που πεφτουν ειναι περιπου 340 εκατομμυρια ετησιως.
Απο την αρχαιοτητα ηδη ο κεραυνος αποτελουσε συμβολο δυναμης, αφου ηταν το οπλο που εφτιαξαν οι Κυκλωπες για τον Δια ωστε να νικησει τους Τιτανες συμφωνα με τους αρχαιους Ελληνες, ενω στην Σκανδιναβικη μυθολογια ο Θωρ ηταν ο θεος των κεραυνων που πετουσε τους κεραυνους μαχομενος πολλες φορες υπερ των ανθρωπων. Οι αρχαιοι Ελληνες καθως και οι Ρωμαιοι θεωρουσαν μαλιστα τον κεραυνο τοσο ιερο, ωστε χτιζανε τους ναους τους σε σημεια που χτυπουσε κεραυνος. Μαλιστα οι αρχαιοι Ελληνες χτιζανε ναους μόνο σε σημεια οπου ο κεραυνος επεφτε δεξια οπως κοιτουσαν το νεφος, γιατι οι κεραυνοι που επεφταν στα αριστερα θεωρουνταν κακοι οιωνοι. Ο φοβος για τον κεραυνο ηταν μεγαλος και οι δεισιδαιμονιες πολλες, πχ ο Ηροδοτος προειδοποιουσε τον κοσμο οτι οι θεοι οταν εβλεπαν τον ανθρωπο να προσπαθει να φτασει ψηλα(χτιζοντας ψηλα κτιρια) εστελναν τους κεραυνους για να τα καταστρεψουν αφου οι ανθρωποι ως κατωτερα οντα απο τους θεους, επρεπε να μενουν χαμηλα στην γη.
Ηλεκτρικες εκκενωσεις παγκοσμιως ανα ετος:
(κλικ στην εικονα για μεγεθυνση)
Κεραυνοι(και οχι απλως ηλεκτρικες εκκενωσεις) στην Ελλαδα ανα ετος ανα τετραγωνικο χιλιομετρο:
(κλικ στην εικονα για μεγεθυνση)
Οι κεραυνοι σκοτωνουν ετησιως χιλιαδες ατομα(εκτιμαται οτι παγκοσμιως πεθαινουν απο χτυπημα κεραυνου απο 6000 εως 24000 ατομα), ενω η θνητοτητα των χτυπηματων ειναι περιπου 15% με 20%, δηλαδη περιπου το 15 % εως 20% των ατομων που θα πληγουν(αμεσα ή εμμεσα) απο κεραυνο πεθαινουν απο το χτυπημα.
Απο τα ατομα που πληττονται απο χτυπημα κεραυνου και επιβιωνουν, το 80% αυτων παρουσιαζουν διάφορες βλαβες μόνιμες ή μη. Οι βλαβες αυτες συνηθως ειναι νευρολογικης φυσεως αφου το υψηλο δυναμικο που διατρεχει το σωμα σε χτυπημα κεραυνου δημιουργει βλαβες στις κυτταρικες μεμβρανες των ανθρωπινων κυτταρων οποτε και εχουμε παροδικης ή μονιμης απωλειας μνημης, αλλαγη προσωπικοτητας, σοβαρης αυπνιας, καθως και διάφορες ψυχικες διαταραχες, αλλά και βλαβες στην ακοη, ενω οι βλαβες τραυματισμου απο καψιμο απο τον κεραυνο ειναι λιγοτερο συχνες.
Στις ΗΠΑ υπολογιζεται οτι η πιθανοτητα να χτυπηθει καποιος ανθρωπος απο κεραυνο σε ολη του την ζωη ειναι 1 στις 12000, δηλαδη η πιθανοτητα να χτυπηθει καποιος ανθρωπος απο κεραυνο σε ενα ετος ειναι 1 στις 960000, ενω στην Ελλαδα βαση και του διαφορετικου πληθυσμου η πιθανοτητα να χτυπηθει καποιος ανθρωπος απο κεραυνο σε ολη του την ζωη ειναι 1 στις 8000.
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΚΕΡΑΥΝΩΝ
Τα νεφη συνηθως ειναι ισχυρα φορτισμενα θετικα στο πανω μερος τους και ασθενως θετικα στο κατω μερος τους, ενω στα στρωματα μεταξυ -5 °C και -15 °C βρισκονται τα αρνητικα φορτια. Στα νεφη κατακορυφης αναπτυξης ομως, οπως πχ οι σωρειτομελανιες πχ, αλλά και σε άλλα νεφη με μικροτερη κατακορυφη αναπτυξη οπως τα μελανοστρωματα, καποιες εσωτερικες διεργασιες εχουν ως αποτελεσμα να υπαρχει μεγαλη συσσωρευση αρνητικου φορτιου σε περιοχες της κατω βασης των νεφων.
Αυτο εχει ως αποτελεσμα την δημιουργια ηλεκτρικου πεδιου πολυ μεγαλης πεδιακης εντασης κοντα στην περιοχη αυτη του αρνητικα φορτισμενου νεφους, που προκαλει εναρξη ιονισμου του αερα οποτε αυτος γινεται αγωγιμος και μπορουν τα ηλεκτρονια πλεον να κινηθουν διαμεσου του και τοτε αρχιζει να κατερχεται ενας αρνητικος βηματικος οδηγος(stepped leader) οπως λεγεται και ο οποιος ειναι ενα αγωγιμος διαυλος απο ιονισμενο αερα, ο οποιος κατερχεται προς τα κατω με “βηματα” των 40 εως 50 μετρων, και ο οποιος μπορει να διακλαδιζεται κιολας σε αλλους βηματικους οδηγους που ακολουθουν την δικη τους πορεια. Ο κυριος βηματικος οδηγος εχει ταχυτητα περιπου 300 χιλιαδες χιλιομετρα την ωρα. Καθε βηματικος οδηγος ακολουθει τυχαια διαδρομη και δεν “γνωριζει” εξαρχης σε ποιο σημειο στο εδαφος θα πεσει. Ουτε πεφτει κατ αναγκη στο ψηλοτερο σημειο παντα. Δεν γνωριζει δηλαδη που ειναι τα θετικα φορτια στο εδαφος. Ακολουθει ομως τις εκαστοτε τοπικες περιοχες αυξημενου θετικου φορτιου στον αερα(που προκυπτουν τυχαια) που μπορει να “ανιχνευσει” εως και 50 μετρα μακρυα. Ετσι καθε κατερχομενος βηματικος οδηγος και τα παρακλαδια του εχουν διαφορετικα σχηματα και μορφες καθε φορα και μπορει να διανυσουν πολυ μεγαλες αποστασεις εως οτου καταληξουν στο εδαφος.
Οι κατερχομενοι βηματικοι οδηγοι δεν ειναι εντελως αορατοι αν και ειναι σχετικα ασθενως εμφανεις στο ανθρωπινο ματι και γινονται εμφανεις κυριως την νυχτα και βεβαια οταν καταγραφουν απο καμερα σε αργη κινηση.
Κατα την καθοδο των βηματικων οδηγων απο το νεφος το θετικο φορτιο στο εδαφος ολοενα και αυξανεται. Τοτε εχουμε περιορισμενο ιονισμο του αερα πανω απο τα προεξεχοντα(ιδιαιτερως τα ψηλα) αντικειμενα στο εδαφος, οπως δεντρα, κεραιες, σπιτια, κλπ, και αρνητικο φορτιο ρεει μεσα τους προς το εδαφος ενω θετικο φορτιο συσσωρευεται στις κορυφες τους και λογω του ιονισμενου αερα αρχιζει και δημιουργειται ενας ανερχομενος θετικος οδηγος(positive leader).
Τελικως ο κατερχομενος αρνητικος οδηγος και ο ανερχομενος θετικος οδηγος συναντιουνται και σχηματιζεται η κυρια ηλεκτρικη εκκενωση, δηλαδη ενας οχετος εκκενωσης(καλουμενος οχετος επιστροφης ή return stroke) που ενωνει το νεφος με το αντικειμενο πανω στο εδαφος που προηλθε ο ανερχομενος οδηγος, και γινεται η εκφορτιση ολου του τεραστιου ποσου του ηλεκτρικου φορτιου του νεφους προς το εδαφος συνοδευομενη απο μια μεγαλη λαμψη που παρατηρουμε(και η οποια κατευθυνεται προς τα πανω απλως ειναι τοσο μικρα τα χρονικα διαστηματα που συμβαινει αυτο οπου δεν προλαβαινουμε να παρατηρησουμε με γυμνο ματι το “ανεβασμα” αυτο της λαμψης απο το εδαφος προς το νεφος), ενω ο αγωγιμος οχετος διαρεεται απο ρευματα εντασεως δεκαδων χιλιαδων ή και εκατονταδων χιλιαδων Αμπερ (υπενθυμιζουμε οτι ρευμα εντασεως 1 Αμπερ ειναι τεραστια ποσοτητα), και η ταχυτητα που η ηλεκτρικη εκκενωση συνοδεια της λαμψης ανεβαινει προς τα πανω στο νεφος ειναι περιπου 300 εκατομμυρια χιλιομετρα την ωρα. Η δε λαμψη βεβαια ταξιδευει προς τα ματια μας με την γνωστη ταχυτητα του φωτος των 299792458 μετρων το δευτερολεπτο(περιπου 1.1 δισεκατομμυρια χιλιομετρα την ωρα).
Μεσα απο αυτο το ουσιαστικα ανοιχτο κυκλωμα που επιτευχθηκε απο την 1η ηλεκτρικη εκκενωση, μπορει αμεσως μετα να υπαρχει και δευτερευουσα ή και πολλαπλες νεες ηλεκτρικες εκκενωσεις μετεπειτα. Πολλαπλα χτυπηματα κεραυνου δηλαδη.
Συνοδευτικο της λαμψης του κεραυνου αποτελει φυσικα και ενας ισχυροτατος ηχος, η βροντη ή αλλιως μπουμπουνητο, ο οποιος προερχεται απο την πολυ εντονη θερμανση του αερα απο την ηλεκτρικη εκκενωση του κεραυνου, ο αερας φτανει περιπου στους 20000 °C με 30000 °C και η οποια θερμανση αυξανει τον ογκο του αερα. Μολις τελειωσει η εκκενωση ο αερας ξανακρυωνει ταχυτατα και συστελλεται και αυτη η ταχυτατη εναλλαγη συστολης και διαστολης ειναι αυτη που δημιουργει τον δυνατο κροτο της βροντης ο οποιος φυσικα κινειται με ταχυτητα περιπου 346 μετρα το δευτερολεπτο(στους 25 °C) οποτε και για να διανυσει 1 χιλιομετρο κανει περιπου 3 δευτερολεπτα.
Μια βροντη συνηθως ακουγεται εως και 16-17 χιλιομετρα μακρυα απο το σημειο που παραχθηκε.
Οι κεραυνοι αυτου του τυπου, δηλαδη ξεκινωντας απο το νεφος ως συσσωρευση αρνητικου φορτιου και να καταληξουν στο εδαφος, αποτελουν το 90% των κεραυνων που πεφτουν.
Καταγραφη του ολου φαινομενου του κεραυνου οπως περιγραφηκε απο την παραπανω διαδικασια:
Texas A&M University
Ομως υπαρχουν και κεραυνοι με τον ιδιο μηχανισμο οπου ξεκινουν ομως απο συσσωρευση στο νεφος θετικου φορτιου και πεφτουν στο εδαφος. Αυτοι αποτελουν το 9.9% των κεραυνων που πεφτουν. Αυτοι ομως και επειδη οι συσσωρευσεις θετικου φορτιου ειναι στην περιοχη του νεφους που δεν παραγει βροχη καθως και συνηθως βρισκονται και αρκετα ψηλοτερα στο νεφος απο οτι οι περιοχες με συσσωρευσεις αρνητικων φορτιων, για να επιτευχθει αυτου του ειδους ο “θετικος κεραυνος”, πρεπει να υπαρχουν διαφορές δυναμικου πολυ μεγαλυτερες απο οτι στον κλασικο “αρνητικο κεραυνο” οποτε με βαση αυτα τα 2 γεγονοτα βλεπουμε οτι ειναι λογικο οτι οι “θετικοι κεραυνοι” ειναι πιο επικινδυνοι καθως διανυουν πολυ μεγαλυτερες αποστασεις(διανυοντας αποστασεις 15-40 χιλιομετρων) απο οτι διανυουν συνηθως οι “αρνητικοι κεραυνοι”, ενω πεφτουν και σε σημεια οπου συνηθως δεν υπαρχει βροχη πραγμα που κανει τους ανθρωπους να μην αντιλαμβανονται τοσο πολυ τον κινδυνο.
Το φορτιο που εκφορτιζεται στους “θετικους κεραυνους” ειναι εως και 10 φορες μεγαλυτερο απο οτι στους “αρνητικους κεραυνους”, δημιουργωντας εντασεις ρευματος εως και 300000 Αμπερ και τασεις 1 δισεκατομμυριο Βολτ! Οι “θετικοι κεραυνοι” διαρκουνε και περισσοτερο και οπως ειναι φυσικο η λαμψη τους ειναι πολυ μεγαλυτερη απο τους “αρνητικους κεραυνους”. Οι θετικοι κεραυνοι επισης εχουν πολυ λιγοτερες διακλαδωσεις, οι κατερχομενοι θετικοι οδηγοι τους δηλαδη εχουν ενα σαφες κυριο μερος χωρις να διακλαδιζονται, οποτε ο τελικος οχετος εκκενωσης μοιαζει περισσοτερο με εναν φωτιζομενο αγωγο πολυ πιο χοντρο ομως απο τους “αρνητικους κεραυνους”.
Υπαρχουν και οι λεγομενοι κεραυνοι “bolt from the blue”, οι οποιοι ειναι οι κεραυνοι που εξερχονται απο την πισω μερια του καταιγιδοφορου νεφους και πεφτουν πολυ μακρυα απο το νεφος της ενεργης καταιγιδας(εως και 40 χιλιομετρα εχουν παρατηρηθει!) και ειναι εξαιρετικα επικινδυνοι καθως οι ανθρωποι πιανονται απροετοιμαστοι νομιζοντας οτι ο κινδυνος εχει περασει αφου πολλες φορες δεν βλεπουν καν συννεφα απο πανω τους.
Οι περισσοτεροι κεραυνοι του τυπου “bolt from the blue” παντως ειναι απο αρνητικους κεραυνους δηλαδη προερχονται απο σημεια νεφων με αρνητικο φορτιο παρολο που καποιος θα περιμενε το αντιθετο. Οι πιο επικινδυνοι παντως γιατι ταξιδευουν μακρυτερα ειναι οι bolt of the blue θετικης πολικοτητας κεραυνοι.
Θετικος κεραυνος bolt of the blue.
Αρνητικος κεραυνος bolt of the blue.
Εικονες κεραυνων bolt of the blue:
Υπαρχουν ομως και κεραυνοι που ξεκινουν απο το εδαφος(ειτε με συσσωρευση θετικου ειτε αρνητικου φορτιου) και καταληγουν στο νεφος αλλά αυτοι ειναι πολυ σπανιοτεροι. Αυτοι ξεκινουν συνηθως απο ψηλα κτιρια, απο κορυφες βουνων κλπ.
Εδω ενα βιντεο που εξηγει παραστατικα τα διάφορα ειδη κεραυνων:
Οι κεραυνοι μπορουν να προκαλεσουν ισχυρες καταστροφες και κυριως ειναι πολυ επικινδυνοι για τον ανθρωπο ενω λογω των πολυ αυξημενων εντασεων και τασεων ρευματων που δημιουργουν μπορουν να υπερπηδησουν μονωτικα υλικα πραγμα που σημαινει οτι το απλο κλεισιμο ενος διακοπτη πχ δεν προστατευει μια ηλεκτρικη συσκευη εφοσον πεσει κεραυνος σε καποιο σπιτι.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΕΡΑΥΝΟΥ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ.
Ο κεραυνος μπορει να πληξει τον ανθρωπο:
•Αμεσο πληγμα στο σωμα. Το ατομο δημιουργει τον ανερχομενο θετικο οδηγο και γινεται μερος του οχετου εκκενωσης. Τεραστια ενεργεια διατρεχει το σωμα με καταστροφικα αποτελεσματα τις περισσοτερες φορες οπως ζημια στα εσωτερικα οργανα, στα κοκκαλα, και στο νευρικο συστημα. Η πιθανοτητα θανατου ειναι μεγαλη ενω σε περιπτωση επιβιωσης μακροχρονια σοβαρα προβληματα παραμενουν τις περισσοτερες φορες.
•Με πληγμα σε γειτονικο σημειο που χτυπησε ο κεραυνος και υπερπηδηση στον ανθρωπο μεσω του αερα.
•Με πληγμα σε αγωγιμο αντικειμενο με το οποιο ο ανθρωπος βρισκεται σε επαφη.
•Με πληγμα σε γειτονικο αντικειμενο και εμεις να βρισκομαστε διπλα πατωντας στο εδαφος με τα 2 ποδια, οπου μεσω του ισχυρου ρευματος που θα ρεει στο εδαφος(το οποιο εχει μεγαλη αντισταση), και λογω του οτι το ρευμα θα προτιμησει να διαρρευσει το σωμα μας που εχει μικροτερη αντισταση, θα περασει απο το ενα ποδι μας στο αλλο και θα διαρρευσει το σωμα μας(βηματικη ταση). Αυτη η κατηγορια κεραυνων ειναι μαζι με το αμεσο χτυπημα και η πιο θανατηφορα.
•Με τον κροτο που παραγεται οπου ειτε μπορει να αφησει μονιμη ζημια στην ακοη, ειτε να εκτιναξει ενα ατομο προς μια κατευθυνση λογω του ωστικου κυματος τραυματιζοντας το. Σε εναν τυπικο κεραυνο, το ωστικο κυμα που παραγεται σε αποσταση 10 μετρων απο την ηλεκτρικη εκκενωση ειναι περιπου ισο με την δυναμη που θα εξασκουσε μια εκρηξη βομβας ΤΝΤ 5 κιλων.
•Ο ηλεκτρομαγνητικος παλμος που παραγεται κατα τον κεραυνο κοντα στο σημειο του χτυπηματος, μπορει να προκαλεσει ζημια σε εναν τεχνητο βηματοδοτη, οπως και να προκαλεσει και αλλες βιολογικες δυσλειτουργιες σε υγιεις ανθρωπους, οπως παραλυση εως και καρδιακη προσβολη και αναπνευστικη ανεπαρκεια. Η πιθανοτητα σοβαρης καρδιακης αρρυθμιας μαλιστα απο αμεσο χτυπημα αποτελει κυρια αιτια θανατου απο αυτο.
•Εγκαυματα ειναι επισης πιθανα, 2ου ή 3ου βαθμου τις περισσοτερες φορες απο αμεσο χτυπημα, αλλά δεν αποτελουν σχεδον ποτέ αιτια θανατου αφου ειναι περιορισμενης εκτασης.
•Κεραυνοπαραλυση. Χτυπηματα κεραυνου κοντα σε ατομα επιφερουν πολλες φορες μια κατασταση που χαρακτηριζεται απο ωχροτητα ή κυανωση, αδυναμια ελεγχου των ακρων και απουσια παλμου, η οποια ομως κατασταση διορθωνεται σε καποιες ωρες.
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΕΡΑΥΝΟΥΣ
Οταν υπαρχει λοιπον καταιγιδα, πρεπει να ειμαστε πολυ προσεχτικοι και να μικρυνουμε οσο γινεται την πιθανοτητα για να μας χτυπησει καποιος πιθανος κεραυνος.
Η πολυ κακη λογικη του “Σε εμενα θα συμβει και θα πεσει?” ειναι αυτη που σκοτωνει. Ειναι τις περισσοτερες φορες αυτη που οδηγει καθε χρονο χιλιαδες ατομα(6000 εως 24000 ατομα πεθαινουν ετησιως οπως ειπαμε απο κεραυνους) να πεθαινουν απο χτυπηματα κεραυνου.
Στις προηγμενες χωρες οι θανατοι απο κεραυνους ετησιως μειωνονται και αυτο συμβαινει οχι γιατι μειωθηκαν οι καταιγιδες, αλλά γιατι η ενημερωση περι της προστασιας σε περιπτωση καταιγιδας εχει αυξηθει και οι ανθρωποι ειναι πιο υποψιασμενοι και προσεχτικοι. Αντιθετα σε χωρες οχι τοσο αναπτυγμενες, τα ποσοστα δεν μειωνονται.
Η καλυτερη προστασια που μπορουμε να εχουμε οταν αντιληφθουμε καταιγιδα στην περιοχη μας, ειναι να μπουμε και να μεινουμε μεσα σε ενα σπιτι!
Πολλες φορες βεβαια δεν ειναι αυτο δυνατο.
Ας εξετασουμε καποιες περιπτωσεις καταιγιδας στην περιοχη μας:
•Εστω οτι βρισκουμε ενα σπιτι για να μεινουμε μεσα.
Τα παραθυρα θα πρεπει να ειναι κλειστα, ενω αποφευγουμε οποιαδηποτε επαφη με πριζες, τηλεφωνα, ηλεκτρικες συσκευες που ειναι στην πριζα** και βρυσες για οσο διαρκει η καταιγιδα. Οποτε οχι πλυσιμο χεριων, μπανιο κλπ οσο διαρκει η καταιγιδα.
Υπερβολικα ολα αυτα? Εξαρταται. Αν τα τηρησουμε κατα γραμμα τοτε η πιθανοτητα για να μας χτυπησει κεραυνος ελαχιστοποιειται εως και μηδενιζεται.
Αν δεν τα τηρησουμε τοτε η πιθανοτητα να χτυπηθουμε απο κεραυνο ενω ειμαστε μεσα στο σπιτι, μπορει να παραμενει μικρη, αλλά ειναι πολλες φορες μεγαλυτερη απο πριν.
Ο καθενας παιρνει τα ρισκα του εξαλλου.
Την καλυτερη προστασια παρεχουν τα τυπικα σπιτια με σκυροδεμα(με μπετον αρμε) ή πετρα. Ενω τα ξυλινα σπιτια μικροτερη.
Διάφορες κατασκευες με ανοιχτες οροφες, στεγαστρα, σκιαστρα, κιοσκια, σκηνες δεν προσφερουν καμια προστασια!
**Καλο ειναι βεβαια να βγαλουμε καθε ηλεκτρικη συσκευη απο την πριζα αφου ακομα και να κλεισουμε την συσκευη ή να κλεισουμε τον διακοπτη ενος πολυπριζου που συνδεεται η συσκευη, ο κεραυνος αμα χτυπησει το σπιτι σε καταλληλο σημειο, και λογω και των δευτερογενων υπηερπηδησεων δεν θα συναντησει καμια δυσκολια να καταστρεψει την συσκευη, προκαλωντας και πιθανη φωτια ή ακομα και εκρηξη. Ειδικοτερα για την τηλεοραση το καλωδιο της κεραιας πρεπει και αυτο να αποσυνδεεται καθως σε περιπτωση οπου ο κεραυνος χτυπησει την κεραια του σπιτιου η καταστροφη της τηλεορασης ειναι σιγουρη.
•Βρισκομαστε σε εξωτερικο χωρο και υπαρχει καποιο κλειστο αυτοκινητο που μπορουμε να μπουμε.
Μπαινουμε στο αυτοκινητο! Κλεινουμε τις πορτες και τα παραθυρα και δεν ακουμπαμε τις μεταλλικες επιφανειες του, ουτε τις ηλεκτρονικες συσκευες του, ουτε και τα πενταλ του αυτοκινητου ή το τιμονι.
Ετσι ειμαστε σχεδον απολυτως ασφαλεις αφου ακομα και αν χτυπησει κεραυνος το αυτοκινητο, εμεις δεν θα παθουμε τιποτα αφου το εξωτερικο μεταλλικο περιβλημα του αμαξιου επειδη ειναι αγωγιμο θα λειτουργησει ως κλωβος Φαραντέι και το φορτιο θα περασει γυρω απο το αυτοκινητο στο εδαφος χωρις να επηρεασει καθολου το εσωτερικο του. Αν τυχον χτυπησει βεβαια κεραυνος το αυτοκινητο ή εκει διπλα, περιμενουμε αρκετη ωρα προτου βγουμε εξω καθως μπορει να υπαρχει εναπομειναν φορτιο.
•Βρισκομαστε στην θαλασσα μεσα στο νερο κολυμπωντας ή σε βαρκα.
Βγαινουμε αμεσως εξω. Εαν ο κεραυνος πεσει μεσα στην θαλασσα τοτε δημιουργειται γυρω σε αποσταση διαμετρου εως και 500 μετρων ηλεκτρικο πεδιο του οποιου το ρευμα μπορει να σκοτωσει αμεσα τον κολυμβητη! Εκτός αυτου μιας και οταν κολυμπαμε το κεφαλι μας εξεχει της θαλασσας ή αν ειμαστε σε βαρκα προεξεχουμε επισης της θαλασσας, γινομαστε πολυ πιθανοτεροι δεκτες αμεσου χτυπηματος.
Η κολυμβηση μαλιστα ειναι πολυ περισσοτερο επικινδυνη απο οτι η καταδυση κατω απο την θαλασσα αφου η 1η μας κανει πολυ πιο εκτεθιμενους σε αμεσο χτυπημα αφου εξεχει το σωμα μας. Φυσικα και η καταδυση ειναι επικινδυνη αφου εαν ειμαστε σχετικα ψηλα στην επιφανεια της θαλασσας κινδυνευουμε αμεσα απο χτυπημα κεραυνου σε κοντινο σημειο και να μας διαπερασει το ρευμα που θα υπαρξει. Η καταδυση σε μεγαλα βαθη παρεχει σχετικη ασφαλεια απο χτυπημα κεραυνου.
Με την καταιγιδα εν εξελιξει ουτε η παραλια ομως ειναι ασφαλες μερος και αναζητουμε αμεσα σπιτι ή αυτοκινητο για να μπουμε.
•Βρισκομαστε σε ανοιχτο μερος μακρυα απο δεντρα και σπιτια.
Δυστυχως η πιθανοτητα να χτυπηθουμε απο κεραυνο δεν μπορει να αποκλειστει αφου δεν μπορουμε να προφυλαχθουμε.
Μπορουμε ομως να μικρυνουμε τις πιθανοτητες να χτυπηθουμε απο κεραυνο και σε περιπτωση που χτυπηθουμε απο κεραυνο να ελαχιστοποιησουμε την πιθανοτητα να περασει μεγαλη ταση και ρευμα απο μεσα μας.
Αυτα γινονται με το να καθισουμε οσο πιο κοντα γινεται στο εδαφος λυγιζοντας τα γονατα μας και στηριζομενοι στα 2 μας ποδια με λυγισμενα γονατα και με (πολυ σημαντικο!) ενωμενες πατουσες και να κλεισουμε καπως τα αυτια μας για αποφυγη βλαβης στα αυτια εαν τελικα χτυπηθουμε απο κεραυνο.
Η παραμετρος να κλεισουμε τα 2 ποδια και να ενωσουμε τις πατουσες μας ειναι πολυ σημαντικη και μπορει να ειναι η διαφορά ζωης και θανατου για μας σε περιπτωση οπου ο κεραυνος χτυπησει το εδαφος ή καποιο αντικειμενο κοντα μας.
Για να δουμε γιατι συμβαινει αυτο ας εξετασουμε 2 περιπτωσεις.
Εστω οτι χτυπαει ενας ισχυρος κεραυνος εντασεως Ι=150 kA το εδαφος(ή καποιο αντικειμενο πχ δεντρο κλπ) σε αποσταση Δ=80 μετρων απο εμας.
Και διακρινουμε 2 περιπτωσεις, α) να εχουμε τις πατουσες μας σχεδον κλειστες με αποσταση Χ=1 εκατοστου, β) να εχουμε τις πατουσες μας πολυ ανοιχτες μεταξυ τους με αποσταση Χ=40 εκατοστων.
Εστω οτι η αντισταση του εδαφους ειναι ρ=100 Ω·m και η αντισταση του σωματος μας ειναι R=3000 Ω (η αντισταση μας σε τελειως ξηρο περιβαλλον ειναι 100000 Ω ενω οταν ειναι το δερμα μας πληρως βρεγμενο ειναι περιπου 1000 Ω, ενω σε συνθηκες ελαφρας βροχης με ρουχα περιπου 3000 Ω).
Υπολογιζεται οτι η ενταση του ρευματος i που περνα απο το σωμα μας σε καθε περιπτωση ειναι:
$latex \displaystyle i=\frac{{\rho \cdot {\mathrm X} \cdot I}}{{\Delta \cdot (\Delta +{\mathrm X})\cdot 2\pi R}}$
Οποτε εχουμε:
για την περιπτωση α)
i = 1.2 mA θα διατρεξουν τον ανθρωπο(που εχει ανοιχτα τα ποδια του κατα 1 εκατοστο μόνο-σχεδον κλειστα δηλαδη).
για την περιπτωση β)
i = 49.5 mA θα διατρεξουν τον ανθρωπο(που εχει ανοιχτα τα ποδια του κατα 40 εκατοστα).
Η επικινδυνοτητα της εντασεως ρευματος για τον ανθρωπο για διάφορες τιμες ειναι:
0.001 A (1 mA) Αισθηση ελαφρου γαργαληματος
0.005 Α (5 mA) Κατωφλι ασφαλους ρευματος
0.050 A (50 mA) Πόνος αλλά διατηρηση ελεγχου μυων
0.060 A (60 mA) Πόνος και ελλειψη ελεγχου μυων(ακουσιο κλεισιμο παλαμης)
0.080 A (80 mA) Οξυς πόνος, δυσκολια αναπνοης
0.100 Α εως 0.500 Α (100 mΑ εως 500 mA) Κοιλιακη μαρμαρυγη, θανατος.
Πανω απο 0.500 Α (500 mA) Κοιλιακη ασυστολια, εσωτερικα εγκαυματα, θανατος.
Οπως βλεπουμε παραπανω η διαφορά ειναι τεραστια.
Εαν μιλουσαμε για εναν τυπικο κεραυνο, που εχει ενταση περιπου Ι = 30 kA με 40 kA, τοτε συμφωνα με τον παραπανω τυπο η ενταση που θα μας διαπερνουσε θα ηταν 4 με 5 φορες μικροτερη.
Εαν μιλουσαμε για συνθηκες οπου η βροχη ακομα δεν προλαβε να πεσει, τοτε η αντισταση του σωματος μας σε αυτες τις ξηροτερες συνθηκες θα ηταν περιπου 20000 Ω οποτε το ρευμα που θα μας διαπερνουσε θα ηταν πολυ μικροτερο.
Βλεπουμε λοιπον οτι τα αποτελεσματα ενος χτυπηματος εξαρτωνται απο πολλους παραγοντες.
Η χρηση παπουτσιων ομως και ιδιαιτερα με ψηλη σολα, προσθετει μια επιπλεον μεγαλη αντισταση στο σωμα μας οποτε εαν υπηρχε χτυπημα κεραυνου κοντα μας τοτε το ρευμα που θα περνουσε απο μεσα μας λογω βηματικης τασης θα ηταν ακομα μικροτερο, οποτε η χρηση παπουτσιων βοηθαει σε αυτη την περιπτωση. ΟΧΙ ομως στην περιπτωση του αμεσου χτυπηματος οπου η χρηση παπουτσιων ή οχι δεν εχει καμια σημασια.
Αν μαλιστα ο κεραυνος χτυπουσε 30 μετρα μακρυα απο εμας, τα ρευματα που θα μας διαπερνουσαν θα ηταν:
για την περιπτωση α)
i = 8.8 mA θα διατρεξουν τον ανθρωπο(που εχει ανοιχτα τα ποδια του κατα 1 εκατοστο μόνο-σχεδον κλειστα δηλαδη).
για την περιπτωση β)
i = 349 mA θα διατρεξουν τον ανθρωπο(που εχει ανοιχτα τα ποδια του κατα 40 εκατοστα).
Θα ηταν μοιραιο χτυπημα δηλαδη για εμας και θα πεθαιναμε εαν ειχαμε τα ποδια ανοιχτα 40 εκατοστα, ενω δεν θα υπηρχε τετοιο προβλημα στην περιπτωση που θα ειχαμε τα ποδια μας κλειστα. Βεβαια και παλι λογω του ηλεκτρομαγνητικου παλμου που θα δημιουργουνταν ισως δημιουργουνταν άλλα προβληματα.
Να δουμε τωρα για την 1η περιπτωση οπου ο κεραυνος χτυπουσε 80 μετρα μακρυα, τι θα γινοταν αν χτυπουσε μια αγελαδα.
Η αντισταση της αγελαδας ειναι περιπου οσο και του ανθρωπου και ιση με 3000 Ω.
Ομως η αποσταση των ποδιων της αγελαδας δυστυχως για αυτην ειναι πολυ μεγαλη και δεν μπορει να μικρυνει οποτε η διαφορα δυναμικου αναμεσα στα ποδια της πολυ μεγαλη(εστω πχ περιπου 1.5 μετρο) και αρα και το ρευμα που περναει πολυ μεγαλο.
Αν το υπολογισουμε θα εχουμε:
i = 1263 mA τεραστιο και θα σκοτωνε την αγελαδα.
Αυτη η ανατομικη διαφορά στα τετραποδα ειναι και αυτη στην οποια οφειλονται σε περιπτωσεις καταιγιδας, οτι πολλες φορες εχουμε μαζικους θανατους(200-300 ζωα) αγελαδων, ταρανδων, αλογων κλπ. Το χειροτερο λοιπον που μπορουμε να κανουμε ειναι να ξαπλωσουμε κατω στο εδαφος αφου το ρευμα σε ενδεχομενο χτυπημα κεραυνου θα εχει την μεγιστη ενταση και θα περασει απο ολο μας το σωμα και την καρδια.
Μαζικοι θανατοι τετραποδων ζωων απο χτυπηματα κεραυνου για τον παραπανω λογο.
•Βρισκομαστε σε ανοιχτο μερος οπου υπαρχουν δεντρα.
Σε καμια περιπτωση δεν πηγαινουμε να σταθουμε κατω απο αυτα! Η 2η πιο συνηθισμενη αιτια θανατου απο κεραυνους ειναι απο ατομα που αναζητησαν καταφυγιο κατω απο δεντρα σε περιπτωση καταιγιδας. Και αυτο διοτι οι κατερχομενοι οδηγοι απο τα νεφη συναντανε τις περισσοτερες φορες πρωτα ανερχομενους οδηγους απο τα ψηλοτερα αντικειμενα της περιοχης οπως πχ τα δεντρα. Σε περιπτωση που κεραυνος χτυπησει ενα δεντρο με ενα ατομο απο κατω, το ηλεκτρικο ρευμα του κεραυνου διατρεχει τον κορμο και τα κλαδια του δεντρου και “ψαχνοντας” διεξοδους μικροτερης αντιστασης εαν συναντησει το ανθρωπινο σωμα του ατομου που εχει πολυ μικροτερη αντισταση απο το δεντρο, θα το διατρεξει ολοκληρο απο πανω προς τα κατω και θα εχουμε αμεσο και πιθανοτατα μοιραιο χτυπημα στο ατομο.
Η ζημια στα δεντρα απο χτυπηματα κεραυνου ειναι μεγαλη συνηθως καθως ο κεραυνος ειναι δυνατο να “σπασει” απο εξω προς τα μεσα τον κορμο του δεντρου σαν ενας ειδος εκρηξης(επειδη μεσα στον κορμο του δεντρου υπαρχει νερο που ειναι καλος αγωγος ηλεκτρισμου και ο κεραυνος εισχωρει για να βρει την μικροτερη αντισταση και λογω τεραστιας θερμανσης και αρα διαστολης που προκαλει ο κορμος οτυ δεντρου σκαει), οπως βεβαια και να το βαλει φωτια.
Ponderosa pine on fire after being struck by lightning. Coconino National Forest, AZ.
Παροτι πρεπει οπωσδηποτε να μην ειμαστε κοντα σε δεντρα σε περιπτωση καταιγιδας, δεν πρεπει ωστοσο να απομακρυνθουμε τελειως απο αυτα(πανω απο 20 μετρα αποσταση) διοτι ετσι αποκταμε την ιδια πιθανοτητα να χτυπηθουμε. Αντιθετα αν επιλεξουμε να ειμαστε σε μια αποσταση 5-20 μετρων μακρυα απο τα δεντρα, ενω εχουμε παρει την καθιστη με λυγισμενα γονατα και απαραιτητως ενωμενες τις πατουσες οπως ειπαμε πριν, τοτε εαν χτυπησει κεραυνος στην περιοχη θα επιλεξει τα δεντρα και οχι εμας(αφου ειμαστε σχετικα κοντα τους) και δεν θα δεχτουμε αμεσο χτυπημα ενω θα ελαχιστοποιησουμε το ρευμα που θα περασει διαμεσου του εδαφους μεσω βηματικης τασης σε εμας.
•Βρισκομαστε σε βουνο με καποια σπηλια.
Η ασφαλεια που παρεχει η σπηλια εξαρταται απο το ποσο βαθια ειναι. Για σχετικα μικρες σπηλιες καμια ασφαλεια δεν παρεχει απο χτυπημα κεραυνου αφου ο κεραυνος μπορει να περναει και αυτος στο εσωτερικο της ειτε διαμεσου με χτυπημα κοντα στην σπηλια και ροη του ηλεκτρικου ρευματος διαμεσου του εδαφους σε ολη την σπηλια. Εαν προκειτια για βαθια σπηλια το καλυτερο που εχουμε να κανουμε ειναι να παμε οσο πιο μεσα στο εσωτερικο της γινεται και να κρατησουμε ενωμενες τις πατουσες μας περιμενοντας να φυγει η καταιγιδα.
Μικρα κουφωματα σε βραχους δεν προστατευουν απο χτυπημα κεραυνου αφου το ρευμα αυτους περναει δια μεσου του εδαφους και μπορει να καταφερει θανατηφορο χτυπημα.
.
Ενας κεραυνος μπορει να προκαλεσει ζημιες ακομα και σε βραχια. Πχ ιστορικος ναος στο Νεπαλ επειτα απο χτυπημα κεραυνου.
Εστω οτι η βροχη σταματαει και οι αστραπες και κεραυνοι μειωθηκαν σε συχνοτητα.
Πότε ειμαστε ασφαλεις να βγουμε εξω?
Οι κεραυνοι συνηθως πεφτουν σε αποσταση 5 εως το πολυ 15 χιλιομετρων(βεβαια ειπαμε σε εξαιρετικες περιπτωσεις πεφτουν και σε αποστασεις εως και 40 χιλιομετρα μακρυα αλλά αυτες ειναι πολυ σπανιες).
Οποτε απο εμας το καταιγιδοφορο νεφος για να ειμαστε ασφαλεις πρεπει να απεχει πανω απο 15 χιλιομετρα.
Οποτε μια καταιγιδα ειναι επικινδυνη για εμας αν δινει ηλεκτρικες εκκενωσεις που απεχουν κατω απο 15 χιλιομετρα.
Οποτε αν μετρησουμε ποσα δευτερολεπτα απεχει ο ηχος που ακουγεται απο τη στιγμη που ειδαμε το φως του κεραυνου/αστραπης, τοτε(αν θυμηθουμε και την ταχυτητα του ηχου ως περιπου 346 m/s) αν ειναι αυτος ο χρονος πανω απο (15000/346)≈44 δευτερολεπτα τοτε η εκκενωση της καταιγιδας απεχει πανω απο 15 χιλιομετρα αρα ειμαστε σχεδον σιγουρα ασφαλεις.
Αν πχ μετρησαμε τα δευτερολεπτα που εκανε ο ηχος που ακουστηκε, απο τη στιγμη που ειδαμε το φως του κεραυνου/αστραπης πχ 25 δευτερολεπτα, τοτε η εκκενωση απεχει 8650 μετρα ≈ 8.7 χιλιομετρα μακρυα οποτε υπαρχει κινδυνος να χτυπηθουμε απο κεραυνους.
Ο κανονας ασφαλειας λοιπον ειναι οτι για να βγουμε εξω με ασφαλεια, πρεπει για τα τελευταια 30 λεπτα να μην υπηρξε ποτέ καμια επικινδυνη ηλεκτρικη εκκενωση!
Οσο και αν φαινεται περιεργο, τα περισσοτερα ατυχηματα απο κεραυνους γινονται οχι την ωρα της πολλης βροχης μιας καταιγιδας ή των πολλων ηλεκτρικων εκκενωσεων, αλλα μετα το τελος αυτων οταν η συχνοτητα των ηλεκτρικων μειωθει κατα πολυ, αλλά και προτου ερθει η καταιγιδα. Και αυτο διοτι αυτη η μικρη συχνοτητα και η κατασταση οπου δεν υπαρχει βροχη, κανει τον ανθρωπο να ειναι λιγοτερο επιφυλακτικος και να νομιζει οτι περασε ο κινδυνος.
Αν δουμε καποιο ατομο οτι χτυπηθηκε απο κεραυνο, ειναι απολυτως ασφαλες αμεσως μετα να το ακουμπησουμε ωστε αν χρειαστει, να του προσφερουμε τις πρωτες βοηθειες. Αν το ατομο ειναι αναισθητο ελεγχουμε πρωτα αν εχει παλμο και αν αναπνεει και εφαρμοζουμε CPR εαν χρειαστει. Η απλη αυτη βοηθεια με CPR τις περισσοτερες φορες σε αναισθητα ατομα που δεν αναπνεουν, αποτελουν πολλες φορες την διαχωριστικη γραμμη μεταξυ να ζησει ή να πεθανει το ατομο. Και εχει βρεθει οτι πολλες φορες η ελλειψη γνωσης CPR σε τετοιες περιπτωσεις απο ατομα που μπορουσαν να προσφερουν βοηθεια, στοιχισε την ζωη σε ανθρωπους που χτυπηθηκαν απο κεραυνο και θα μπορουσαν να ειχαν σωθει.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
•Ενα απευθειας χτυπημα εχει οπως ειπαμε πολλες πιθανοτητες να αποβει μοιραιο, ομως η κατασταση επιδεινωνεται εαν κραταμε πχ ενα μεταλλικο αντικειμενο οπως πχ ενα κινητο τηλεφωνο αφου μεγαλωνει εξαιρετικα η πιθανοτητα σοβαρου εγκαυματος καθως και αλλης εσωτερικης ζημιας. Καθως εαν μας χτυπησει αμεσα ο κεραυνος και “βρει” το μεταλλικο αντικειμενο, τοτε επειδη αυτο ειναι εξαιρετικα αγωγιμο θα διοχετευτει το ρευμα προς αυτο οποτε λογω των πολυ υψηλων θερμοκρασιων που παραγονται κατα το χτυπημα κεραυνου, η τηξη του αντικειμενου ειναι πολυ πιθανη και ο κινδυνος εγκαυματος με το σημειο του σωματος μας που ακουμπαμε το κινητο, πχ χερι ή κεφαλι γινεται πολυ μεγαλυτερος.
Επιπλεον σε περιπτωσεις αμεσου χτυπηματος χωρις καθολου βροχη ωστε το σωμα μας να μην ειναι καθολου βρεγμενο, η αντισταση του θα ειναι πολυ μεγαλη και ο κεραυνος θα επιλεξει να διαρρευσει γυρω απο το σωμα μας προς το εδαφος(κατι που ονομαζεται flashover) και θα υποστουμε μόνο εγκαυματα και ισως και καποια ζημια απο τον ηλεκτρομαγνητικο παλμο(αρκετες φορες θανατηφορα βεβαια). Εαν ομως κραταμε καποιο μεταλλικο αντικειμενο ή κινητο τηλεφωνο τοτε το flashover ειναι πολυ πιθανο να “σπασει” και να περασει το ρευμα στο σωμα μας αυξανοντας κατα πολυ την επικινδυνοτητα.
Αυτο ομως ειναι η μια πλευρα του νομισματος καθως σε πολλες περιπτωσεις(και αναλογως με το δυναμικο του κεραυνου) το να φοραμε μεταλλικα αντικειμενα μειωνει την ταση που χρειαζεται για να επιτευχθει το flashover οποτε υπο καταλληλες συνθηκες εξαρτωμενες απο τον κεραυνο και την αντισταση του σωματος μας, φορωντας πχ ενα μεταλλικο κολιε προκαλειται σε αμεσο χτυπημα κεραυνου σε εμας flashover και γλιτωνουμε το να περασει απο μεσα απο το σωμα μας το μεγαλυτερο φορτιο.
Παροτι η βιβλιογραφια δεν ειναι σαφης ως προς αυτο αφου οι ερευνες ειναι ελαχιστες, αλλά η κατοχη κινητου μαλλον ισως αυξανει την πιθανοτητα οι ζημιες που θα υποστουμε απο χτυπημα κεραυνου να πολλαπλασιαστουν. Η υπηρεσια πολιτικης προστασιας της Αυστραλιας προτεινει την μη χρηση οποιουδηποτε μεταλλικου αντικειμενου οταν βρισκομαστε σε εξωτερικο χωρο κατα τη διαρκεια καταιγιδας.
Βεβαια η χρηση κινητου σε καμια περιπτωση δεν ελκυει τους κεραυνους και δεν αυξανει την πιθανοτητα να χτυπηθουμε απο κεραυνο!
•Αν κατα τη διαρκεια μιας καταιγιδας σε ανοιχτο χωρο δουμε τα μαλλια μας ή τα μαλλια αλλων να ειναι ηλεκτρισμενα και “στεκονται ορθια” τοτε υπαρχει μεγαλη πιθανοτητα να αποτελει καποιο αντικειμενο εκει που βρισκομαστε ανερχομενο οδηγο και ο κεραυνος να χτυπησει σε ελαχιστα δευτερολεπτα εκει περα ή και πανω μας. Σε τετοια περιπτωση η μονη επιλογη ειναι να γονατισουμε αμεσως, ενωνοντας τις πατουσες, με τα χερια να αγκαλιαζουν τα ποδια και βαζοντας το κεφαλι αναμεσα στους ωμους.
•Περιπου 40 % των θυματων κεραυνου ειναι ατομα ηλικιας 15 εως 35 ετων. Πιθανοτατα αυτο συμβαινει διοτι αυτα ειναι περισσοτερο ενεργα σε περιπτωσεις καταιγιδων και διοτι εχουν και περισσοτερη αγνοια κινδυνου.
•Θανατοι ανα ετος στην Ελλαδα απο χτυπημα κεραυνου απο το 2001 εως σημερα:
•Τα ελικοπτερα ειναι δυνατον να δημιουργησουν κεραυνους πολυ μικροτερης βεβαια δυναμικης. Καθως κινουνται προσλαμβανουν αρνητικο φορτιο και οταν πλησιασουν σε μια περιοχη ή συννεφο θετικα φορτισμενη, μπορει με την ιδια διαδικασια να δημιουργηθει ηλεκτρικη εκκενωση.
ΜΥΘΟΙ
•Ο κεραυνος δεν χτυπα ποτέ στο ιδιο σημειο. Παρα πολλες φορες εχουν παρατηρηθει πολλαπλα χτυπηματα κεραυνων σχεδον στο ιδιο σημειο. Και με χρονικη αποσταση ακομα και λεπτων. Οποτε δεν ειμαστε καθολυο ασφαλεις αν χρησιμοποιησουμε την λογικη οτι αφου χτυπησε καπου τωρα ο κινδυνος περασε.
•Εαν δεν βρεχει ή ακουγονται λιγες βροντες τοτε ειμαστε ασφαλεις. Οπως ειπαμε ειμαστε σχετικα ασφαλεις οταν εχουμε να ακουσουμε 30 λεπτα καποια επικινδυνη(με αποσταση κατω απο 15 χιλιομετρα δηλαδη) ηλεκτρικη εκκενωση. Επισης η απουσια βροχης δεν λεει τιποτα. Οι κεραυνοι ειναι ανεξαρτητοι της εντασης ή της παρουσιας βροχης σε μια καταιγιδα. Επισης ακομα και χωρις συννεφα πανω μας μπορει να υπαρξει το προαναφερθεν χτυπημα bolt of the blue.
•Ο κεραυνος χτυπαει τα ψηλοτερα αντικειμενα παντα. Παροτι προτιμαει τα ψηλοτερα αντικειμενα, αυτο γινεται λογω πιθανοτητων αφου συνηθως ο κατερχομενος βηματικος οδηγος συνανταει πρωτα τους ανερχομενους οδηγους απο καποιο ψηλοτερο αντικειμενο. Αν ομως τυχει και δεν τους συναντησει πηγαινει χαμηλοτερα προτου συναντησει καποιον ανερχομενο οδηγο απο αλλο αντικειμενο.
•Ο μυθος των παπουτσιων με ειδικες σολες απο υλικα που προστατευουν απο χτυπηματα κεραυνου ειναι τελειως ανυποστατος κυριως οταν μιλαμε για αμεσο χτυπημα. ΚΑΜΙΑ προστασια δεν προσφερουν απο τον κεραυνο σε αμεσο χτυπημα. Το ρευμα του μπορει να διαπερασει, μονωτικα υλικα ακομα και μεγαλου παχους(>1 μετρου), δεν εχει κανενα προβλημα το να διαπερασει τα παπουτσια μας.
Ομως στην περιπτωση εμμεσου χτυπηματος απο βηματικη ταση, οταν κεραυνος πεσει στο εδαφος(ή σε αντικειμενο) κοντα μας, η χρηση παπουτσιων προσφερει προσθετη αντισταση στο σωμα μας ετσι ωστε μειωνεται η ενταση του ρευματος που τελικα θα περασει απο μεσα μας. Παρουσια βροχης βεβαια οι αντιστασεις και του σωματος μας και των παπουτσιων μειωνονται εξαιρετικα οποτε τα ρευματα γινονται πολυ επικινδυνα.
•Το κινητο τηλεφωνο και ειδικα οταν μιλαμε σε αυτο τραβαει τους κεραυνους. Οπως αναφεραμε και πιο πανω η χρηση κινητου σε περιπτωση καταιγιδας, δεν “τραβαει” τους κεραυνους και δεν αυξανει την πιθανοτητα να χτυπηθουμε απο κεραυνο. Ομως οπως αναφεραμε παραπανω ισως εχει αρνητικες συνεπειες στο πόσο θανατηφορο θα ειναι ενα αμεσο χτυπημα κεραυνου εν ωρα χρησης του κινητου
•Τα μεταλλικα αντικειμενα ελκυουν τους κεραυνους. Οι κεραυνοι δεν ελκυονται απο τα μεταλλικα αντικειμενα παραπανω απο οσο εκλυονται απο οτιδηποτε υλικο. Οι κατερχομενοι βηματικοι οδηγοι ψαχνουν να βρουνε την διαδρομη μικροτερης αντιστασης, και θα επιλεξουν οποιοδηποτε σημειο με θετικη συσσωρευση(εφοσον μιλαμε για “αρνητικους κεραυνους”, παρομοια και για τους θετικους) βρουνε κοντυτερα τους, οποτε οι κεραυνοι “ψαχνουν” για το πλησιεστερο σημειο που θα βρουν και αυτα ειναι τα ψηλα αντικειμενα(πιθανοτικα) και τα μυτερα αντικειμενα. Το αν ειναι μεταλλο ή βραχος ή ξυλο ή πλαστικο δεν εχει σημασια. Τα αλεξικεραυνα βεβαια φτιαχνονται απο μεταλλο, οχι γιατι εχουν περισσοτερες πιθανοτητες ετσι να ελξουν εναν κεραυνο, αλλά ετσι ωστε ο κεραυνος αφου τα χτυπησει να κατευθυνθει το ρευμα του αμεσα(λογω της μικρης αντιστασης του μεταλλου) προς το εδαφος χωρις να πληξει αλλες περιοχες.
Παροτι υπαρχουν και ερευνες που ισχυριζονται οτι η πιθανοτητα να μας χτυπησει κεραυνος οταν βρισκομαστε σε ανοιχτο μερος ειναι μεγαλυτερη οταν κραταμε καποιο μεταλλικο αντικειμενο, οπως ομπρελα, κλπ απο οτι αν δεν κραταμε τιποτα, αλλά αυτο ισως οφειλεται στο γεγονος οτι τα περισσοτερα μεταλλικα αντικειμενα της ερευνας ηταν ομπρελες οι οποιες αυξανουν το υψος ενος ατομου.
Κεραυνος χτυπαει μεσα σε ποδοσφαιρικο γηπεδο και τραυματιζει παικτες.
Βιντεο με κεραυνους να πεφτουν κοντα σε ανθρωπους:
https://www.youtube.com/watch?v=LSPbpw6Vbj4
https://www.youtube.com/watch?v=TjXW9qqSvRA
https://www.youtube.com/watch?v=8ny3N-smAUc
Lightning strikes a tree at the US Women's Open during a weather delay (h/t @shanebacon) pic.twitter.com/eHJ3Wsidbk
— Superdrunkmark69 (@cjzer0) May 31, 2019
