Μια πολυ σημαντικη ατμοσφαιρικη ταλαντωση για την ατμοσφαιρικη κυκλοφορια και ως εκ τουτου και για τον καιρο που θα επικρατησει σε μεγαλες κλιμακες(μηνων) ειναι η λεγομενη “Σχεδον Διετης Κυμανση” (Quasi Biennial Oscillation ή QBO) και ειναι η ταλαντωση του ζωνικου ανεμου στις τροπικες περιοχες στην κατω στρατοσφαιρα.
Και διακρινεται σε 2 φασεις, της ανατολικης(ανατολικοι ανεμοι) και της δυτικης(δυτικοι ανεμοι) με περιοδο εναλλαγης του ανεμου μεταξυ 22 και 34 μηνων, με μεση περιοδο 28 περιπου μηνες. Κατα την δυτικη φαση ο ζωνικος ανεμος πνεει απο τα δυτικα προς τα ανατολικα στην κατω στρατοσφαιρα και κατα την ανατολικη φαση το αντιστροφο.
Και αυτο που γινεται στην ταλαντωση ειναι οτι οι κατευθυνσεις του ζωνικου ανεμου μεταφερονται απο ψηλοτερα προς τα χαμηλοτερα με αντιστροφή της κατευθυνσης του ανεμου και με ρυθμο περιπου 1 χιλιομετρο το μηνα, με την δυτικη φαση να εξελισσεται ταχυτερα.
Τα στρωματα της ατμοσφαιρας που συμβαινει η ταλαντωση της QBO ειναι περιπου μεταξυ των σταθμων 50 hPa και 10 hPa της στρατοσφαιρας και εξασθενει ταχυτατα κατω απο τα 50 hPa οποτε μεταξυ αυτων συνηθως την παρατηρουμε.
Η ταλαντωση QBO και η φαση στην οποια βρισκομαστε καθε φορα αποτελει ρυθμιστικο παραγοντα στην παγκοσμια κυκλοφορια, επηρεαζοντας τον Ασιατικο και οχι μόνο Μουσωνα και τις ποσοτητες υετου που θα υπαρξουν, την στρατοσφαιρικη κυκλοφορια καθως και την τροποσφαιρικη κυριως στις χειμερινες περιοδους στο βορειο ημισφαιριο, την συχνοτητα των Ατλαντικων τροπικων κυκλωνων, και άλλα.
Μια κυκλοφορια πχ με QBO στην ανατολικη φαση του, δινει γενικα περισσοτερες πιθανοτητες για κρυους χειμωνες στην Ευρωπη και στις κεντρικοανατολικες ΗΠΑ.
Ετσι απο το 1950 περιπου που διαπιστωσαμε και καταγραψαμε(το MetOffice στην Αγγλια) το φαινομενο αυτο, ειχαμε συνεχεις και σαφεις ταλαντωσης οπου η δυτικη φαση διαδεχονταν την ανατολικη και μετα την δυτικη κλπ.
Το 2016 ομως, τον Φλεβαρη περιπου υπηρξε μια διαταραξη αυτης της εναλλαγης, οπου και ενω φυσιολογικα κατερχονταν η ανατολικη φαση(ανατολικοι ανεμοι) ωστε να διαδεχτουν τους δυτικους πιο κατω, ξαφνικα αυτο σταματησε και οι δυτικοι αρχισαν να επικρατουν πανω και αν ανερχονται, οποτε και συντομα αρχισε ξανα η δυτικη φαση με την ανατολικη να μην συμβαινει ποτέ!
Εξηγηση για αυτο δεν εχει δωθει ακομα για το γιατι εγινε και οι κυριες θεωριες σχετιζουν αυτη την μεγαλη ανωμαλια ειτε με το πολυ δυνατο Ελ Νινιο εκεινης της περιοδους ειτε με την κλιματικη αλλαγη.
Και ερχεται το 2020, οπου ξαναεχουμε μια διαταραξη της ταλαντωσης του QBO, αυτη τη φορα ομως πολυ πιο ανωμαλη καθως ενω η ανατολικη φαση(ανεμοι) κατερχονταν κανονικα, δεν καταφερε να επικρατησει σε ολο το στρωμα απο 10 εως 50 hPa οπως γινονταν παντα εως τωρα και οχι μόνο αυτο αλλά η δυτικη φαση που αρχισε να επικρατει ξαφνικα και να ανερχεται, σταματουσε σε ενα υψος πανω απο το οποιο συνεχιζουν οι ανατολικοι ανεμοι. Ειναι μια περιεργη μιξη δηλαδη ανατολικης και δυτικης φασης αυτη τη στιγμη.
Προς το παρον αποτελει ανεξηγητο φαινομενο το γιατι συμβαινει αυτο και πως θα συνεχισει η ταλαντωση. Η κλασικη θεωρια που αναφερεται για να εξηγηθει αυτο ειναι η κλιματικη αλλαγη, αλλά αυτο ειναι τελειως ασαφες και δεν εξηγει τον ακριβη μηχανισμο της παρουσας ανωμαλιας.
Το σιγουρο ειναι οτι ενω απο το 1950 που εχουμε ακριβεις καταγραφες εως το 2016 η ταλαντωση QBO δουλευε σαν ρολόι, πλεον μεσα σε 4 χρονια εχουμε ηδη 2 φορες παρατηρησει μια μεγαλη διαταραξη της. Τι μπορει να σημαινει αυτο για το κλιμα? Θα δειξουν οι μετεπειτα ερευνες τα επομενα χρονια.
QBO για τα ετη 1980 εως και σημερα ως προς τους ζωνικους ανεμους οπου φαινονται οι 2 ανωμαλιες το 2016 και φετος:
QBO για τα ετη 1980 εως και σημερα ως προς τις θερμοκρασιες οπου φαινονται ακομα εντονοτερα οι 2 ανωμαλιες το 2016 και φετος:
QBO για τα ετη 1953 εως και το 2012 ως προς τους ζωνικους ανεμους οπου φαινεται το ποσο τέλεια διατηρουνταν η διαδοχη μεταξυ των 2 φασεων:
